Jaarrede Suriname President Jennifer Simons

Samenvatting van de Jaarrede

De jaarrede van President Simons presenteert de regeringsvisie en het beleid voor het dienstjaar 2026 en de gehele regeerperiode tot 2030, gericht op het bereiken van een duurzame welzijnssamenleving.

1. Politieke Context en Aangetroffen Situatie

Aantreden en Coalitie

De nieuwe regering, aangetreden op 16 juli 2025, kenmerkt zich door een zeer breed gedragen coalitie. Dit vraagt om blijvende flexibiliteit, eenheid en vaardigheid in het oplossen van conflicten.

Acute Uitdagingen en Corruptie

Direct na aantreden werd de regering geconfronteerd met diverse acute crises en problemen:

• De blacklisting van de gehele luchtvaart-sector.
• Een ernstige crisis bij SLM (Surinam Airways).
• Een waarschuwing voor de visserij-sector vanuit de Europese Unie.
• Het aantreffen van **sterk verzwakte overheids-instituten**, met meer dan 380 presidentiële commissies en werkgroepen.
• Lopende onderzoeken naar situaties die verder onderzoek behoeven vanwege vermoedens van corruptie.

2. Economisch en Financieel Beleid (2026-2029)

De komende jaren worden **niet eenvoudig** en het bewaren van het **fiscale evenwicht** is de voornaamste uitdaging.

Financiële Kerncijfers Begroting 2026

Economische Uitdagingen en Maatregelen

• Fiscale Druk: Het primaire saldo daalde dramatisch van positief 0,3% BBP in 2024 naar **negatief 7,8% BBP** in mei 2025.
• Schulden: De regering focust op het implementeren van **realistische bezuinigingsmaatregelen**, het vergroten van staatsinkomsten en het dragelijker maken van de uitgestelde schuldaflossingen (2026, 2027, 2028).
• Koopkracht: De loonbelasting op overwerk, vakantie-uitkering en bonussen werd verlaagd om de koopkracht direct te versterken.
• Saneringsregeling: Een regeling is ingesteld tot 31 december 2025, waarbij belastingplichtigen zonder rente of boete de oorspronkelijke belasting kunnen voldoen.
• Belastinghervorming: De regering zal de belasting niet verhogen, maar richt zich op de hervorming van de Douane en de Belastingdienst, met speciale aandacht voor het innen van afgedragen BTW.

Economische Diversificatie en Olie/Gas

De focus ligt op versnelde ontwikkeling van **niet-mijnbouwsectoren** (Landbouw, Bouw, Toerisme) om de economie weerbaarder te maken.

• Wetgeving: Er wordt gewerkt aan een investeringswet, **local content wetgeving** en de wet duurzaam natuurbeheer.
• Olie & Gas: De regering is positief over offshore en onshore ontwikkelingen, maar benadrukt de noodzaak om het volk versneld voor te bereiden op deze sector (`Local Content`). Het **spaar- en stabilisatiefonds** zal worden geactualiseerd.

3. Maatschappelijke en Juridische Hervormingen

• Natievorming: Vanaf augustus 2026 wil de regering jaarlijks een "Heritage month" instellen voor bezinning en het vieren van verbondenheid.
• Rechtstaat: Er wordt geïnvesteerd in de modernisering en onafhankelijkheid van rechtbanken, het OM en controle-instanties (Rekenkamer, Constitutioneel Hof). Overleg over de invoering van een **derde instantie voor cassatierechtspraak** wordt gestart.
• Kiesstelsel: Het nationale overleg over **hervorming van het kiesstelsel** wordt voortgezet, gericht op evenredige vertegenwoordiging en het tegengaan van versnippering.
• Nationale Veiligheid: Het beleid richt zich op de integriteit en capaciteit van de veiligheidsdiensten, met investeringen in **gespecialiseerde rechercheteams** en een focus op drugsbestrijding, cybercrime en grensoverschrijdende criminaliteit.
• PSA-beleid: Het beleid voor **Personen van Surinaamse Afkomst (PSA)** wordt verbeterd met een wettelijk ingesteld instituut dat hun betrokkenheid en kennisoverdracht zal ondersteunen.